STANOWISKO GŁÓWNEGO INSPEKTORATU PRACY Z 13 LIPCA 2010 R. W SPRAWIE OKREŚLENIA MIEJSCA PRACY

(GPP-364-4560- 51-1/10/PE/RP)

Zgodnie z art. 29 kodeksu pracy, miejsce wykonywania pracy stanowi jeden z istotnych elementów umowy o pracę. Ogólnie pod pojęciem tym rozumie się jednostkę przestrzeni, w której pracownik stale świadczy pracę. Strony stosunku pracy mają dużą swobodę w określaniu miejsca pracy.

W myśl wyroku Sądu Najwyższego z 1 kwietnia 1985 r. (I PR 19/85), pod pojęciem miejsca pracy rozumie się: bądź stały punkt w znaczeniu geograficznym, bądź pewien oznaczony obszar, strefę określoną granicami jednostki administracyjnej podziału kraju lub w inny dostatecznie wyraźny sposób, w którym ma nastąpić świadczenie pracy.

W przytoczonym orzeczeniu Sąd Najwyższy podkreśla konieczność odróżnienia „miejsca pracy” od „siedziby pracodawcy”. Pojęcia te nie mogą być ze sobą utożsamiane, chociaż w praktyce mogą się, w określonych sytuacjach, pokrywać.

W sytuacji prawidłowego wskazania miejsca wykonywania pracy, realizacja na polecenie pracodawcy zadań poza takim miejscem ma charakter podróży służbowe, z tytułu której pracownikowi przysługują świadczenia określone w odrębnych przepisach.

Sposób określenia w umowie o pracę miejsca wykonywania pracy uzależniony jest przede wszystkim od charakteru prowadzonej przez pracodawcę działalności, rodzaju powierzonej pracownikowi pracy, a także specyfiki świadczenia określonej rodzajowo pracy.

Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały 7 sędziów z dnia 19 listopada 2008 r. (II PZP 11/08), stwierdził, że dopuszczalne jest takie ukształtowanie miejsca świadczenia pracy, by obejmowało ono pewien oznaczony obszar geograficzny, a nie stały punkt, czy stałe punkty, z zastrzeżeniem, że miejsce świadczenia pracy pracownika mobilnego oznaczające pewien obszar jego aktywności zawodowej musi odzwierciedlać rzeczywisty stan rzeczy – ma zatem być to obszar, w którym pracownicy mobilni będą na stałe zobowiązani do przemieszczania się. W przeciwnym razie postanowienie dotyczące miejsca pracy może zostać uznane za nieważne z mocy art. 58 § 3 k.c. w związku z art. 300 k.p.

W świetle powyższej uchwały, w przypadku pracowników, których praca związana jest ze stałym przemieszczaniem się, możliwe jest wskazanie w umowie o pracę jako miejsca pracy więcej niż jednej miejscowości, całego województwa, czy też kilku województw, a nawet obszaru całej Polski – w odniesieniu do tych pracowników, którzy stale w ramach uzgodnionej pracy wykonują zadania na terenie całego kraju. Określając miejsce pracy należy jednocześnie mieć na uwadze, że musi ono odzwierciedlać rzeczywisty stan rzeczy.

Warunkiem uznania, iż miejsce pracy zostało określone w umowie o pracę w sposób prawidłowy jest więc takie oznaczenie miejsca pracy, które wskazywałoby faktyczną przestrzeń, w której pracownik jest stale zobowiązany świadczyć pracę.